Mạng 5G đang mở ra một kỷ nguyên mới với tốc độ vượt trội, độ trễ gần như bằng không và khả năng kết nối hàng tỷ thiết bị. Đây là nền tảng cốt lõi cho cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, thúc đẩy các ứng dụng đột phá như xe tự lái, phẫu thuật từ xa, thành phố thông minh và IoT. Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành hiện thực, các nhà phát triển, doanh nghiệp và nhà mạng phải đối mặt với không ít thách thức khi phát triển ứng dụng 5G.

1. Rủi ro Bảo mật và An toàn thông tin gia tăng

Đây được xem là thách thức hàng đầu trong kỷ nguyên 5G. Việc kết nối một số lượng khổng lồ các thiết bị, từ cảm biến công nghiệp, thiết bị đeo cá nhân đến cơ sở hạ tầng quan trọng, đã vô tình tạo ra một "bề mặt tấn công" rộng lớn hơn bao giờ hết.

• Tấn công DDoS quy mô lớn: Với băng thông khổng lồ, tin tặc có thể huy động một đội quân botnet từ các thiết bị IoT được bảo mật kém để thực hiện các cuộc tấn công từ chối dịch vụ (DDoS) với sức công phá chưa từng thấy, có khả năng làm sập toàn bộ hệ thống mạng của một doanh nghiệp hay một thành phố.

• Lỗ hổng từ thiết bị IoT: Hàng tỷ thiết bị IoT giá rẻ thường không được chú trọng đầu tư vào bảo mật 5G. Những lỗ hổng này có thể bị khai thác để xâm nhập vào mạng lưới, đánh cắp dữ liệu hoặc sử dụng làm bàn đạp cho các cuộc tấn công khác.

• Ảo hóa và phân mảnh mạng (Network Slicing): Mặc dù đây là một tính năng ưu việt của 5G, cho phép tạo ra các mạng ảo độc lập cho từng ứng dụng, nhưng nếu cấu hình sai, nó có thể tạo ra những kẽ hở bảo mật giữa các "lát cắt mạng".

2. Gánh nặng Chi phí Đầu tư Hạ tầng 5G

Triển khai hạ tầng 5G là một bài toán tài chính vô cùng tốn kém, đòi hỏi sự đầu tư đồng bộ và quy mô lớn.

• Mật độ trạm thu phát sóng (Base Station): Mạng 5G, đặc biệt là băng tần milimet (mmWave) mang lại tốc độ cao nhất, lại có nhược điểm là phạm vi phủ sóng ngắn và tín hiệu dễ bị suy yếu bởi các vật cản như tường, cây cối. Điều này đòi hỏi các nhà mạng phải lắp đặt một số lượng trạm thu phát sóng (cả macro và small cell) dày đặc hơn nhiều so với 4G, làm tăng vọt chi phí 5G.

• Nâng cấp mạng lõi và cáp quang: Để đáp ứng băng thông khổng lồ mà 5G cung cấp, toàn bộ mạng lưới cáp quang (backhaul) kết nối các trạm phát sóng về trung tâm dữ liệu cũng phải được nâng cấp. Đây là một khoản đầu tư chìm rất lớn, đặc biệt tại các khu vực chưa có sẵn hạ tầng cáp quang mạnh.

3. Bài toán về Phủ sóng 5G toàn diện

Đảm bảo phủ sóng 5G rộng khắp và ổn định là một trong những rào cản kỹ thuật và logistics lớn nhất.

• Sự chênh lệch giữa thành thị và nông thôn: Việc ưu tiên triển khai 5G tại các trung tâm kinh tế, thành phố lớn là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, điều này có thể tạo ra một "khoảng cách số" mới, khiến các khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa bị bỏ lại phía sau, không thể tiếp cận các dịch vụ tiên tiến như y tế từ xa hay nông nghiệp thông minh.

• Đảm bảo chất lượng dịch vụ (QoS): Ngay cả trong khu vực đô thị, việc duy trì kết nối 5G liền mạch, đặc biệt là cho các ứng dụng yêu cầu độ tin cậy cực cao (Ultra-Reliable Low-Latency Communication - URLLC) như xe tự lái hay điều khiển robot, là một thách thức không nhỏ.

Kết luận

Tóm lại, mạng 5G không chỉ là một bản nâng cấp tốc độ. Với ba đặc tính cốt lõi: băng thông di động siêu rộng (eMBB), kết nối độ trễ cực thấp và tin cậy cao (URLLC), và khả năng kết nối máy móc quy mô lớn (mMTC), 5G chính là nền tảng để hiện thực hóa những ý tưởng đột phá nhất của kỷ nguyên số.

Hành trình chinh phục 5G vẫn còn đó những thách thức không nhỏ về bảo mật, đầu tư hạ tầng và phủ sóng toàn diện. Tuy nhiên, dưới sự nỗ lực không ngừng của các doanh nghiệp viễn thông hàng đầu Việt Nam như Viettel, VNPT, MobiFone cùng định hướng chiến lược về chuyển đổi số, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng rằng những rào cản này sẽ dần được tháo gỡ. Tương lai của các ứng dụng 5G tại Việt Nam là vô cùng hứa hẹn, mở ra một chương mới cho sự phát triển kinh tế - xã hội.